Mijn moeder riep al jaren dat ze zich niet zou laten kisten, als zij ooit zou komen te overlijden. Ze wilde heel graag een wade en ze had de website van Atelier Alewijn al gevonden. Ik heb nog steeds de gedeelde notitie met de wade die ze op de website van Marijke had gezien. In februari 2019 kregen we te horen dat mijn lieve moeder veel eerder dan we hadden verwacht, gehoopt en gedacht, de terminale fase van haar ziekte had bereikt. We zijn direct aan de slag gegaan om de uitvaart, die zelf had vormgegeven, ook daadwerkelijk waar te maken. Uiteindelijk heeft mijn vader de wade uitgezocht met de naam Vrolijk, wat zo ontzettend passend is voor mijn moeder. De wade die mijn moeder had gezien was er helaas niet meer, maar deze wade was nog mooier en paste goed bij de thangka, een boeddhistisch banier, die voor mijn moeder gemaakt was in Nepal. Deze zou op de wade gelegd worden, Marijke had er vakjes in gemaakt.
Na zes intensieve weken van zorg en verdriet, maar ook rust in het hospice, is mijn moeder overleden. Ze had op haar kamer in het hospice een strook van de stof van de wade hangen, zodat ze die aan iedereen kon laten zien. Ze was er zo blij mee. Na haar overlijden is direct met de laatste zorg in de wade gelegd en het voelde meteen goed.
Toen we mijn moeder naar het crematorium brachten was de wade al gesloten. Dit was niet het plan, maar door omstandigheden hadden we niet veel keus. Ook dit voelde goed. Samen met Quinn mijn zoontje van vier heb ik nog rustig samen afscheid genomen van zijn oma. Ik maakte me zorgen over hoe hij zou reageren. Hij wist dat oma dood was, maar dat is op die leeftijd nog zo moeilijk te bevatten. Ik ben 40 en ik snap het ook niet. We hebben er geen groot ‘ding’ van gemaakt. Ik had al uitgelegd dat oma in een doek lag en dat je haar niet meer kon zien. Ik heb bewust boekjes gemeden, waar veel aandacht werd besteed aan de kist. Toen we binnen kwamen nam ik Quinn mee naar de plek waar oma lag opgebaard en ik vertelde hem nogmaals dat oma in de doek lag. Hij stond naast haar, met zijn gezichtje bij haar gezicht en riep zacht ‘oma, oma’. Toen heb ik toch maar even uitgelegd dat ze niet meer kon antwoorden en dat was goed. We hebben oma nog kusjes kunnen geven en hij heeft nog wat gespeeeld rondom de baar. Hij vond het ook heel leuk om te helpen om oma naar de speciale auto te rijden. Het was eigenlijk heel rustig en vanzelfsprekend allemaal.
Voordat de wade is gesloten heeft onze uitvaartbegeleidster een aantal linten in de handen van mijn moeder gelegd. Dit was een idee van de voorgangster van de dienst. We waren op zoek naar rituelen, om de spiritualiteit van mijn moeder in de dienst te brengen, zonder dat het religieus was. Dit ritueel met de linten vonden we allemaal ontzettend mooi, ook mijn moeder. Aan het einde van de dienst hebben mijn vader, mijn zoontje, mijn oom en tante, een dierbaar nichtje en ik ieder ons eigen lint met mijn moeder doorgeknipt. Elk hebben we een stukje van ons eigen lint meegenomen, zo houden we onze connectie met haar. Op de wade lag ook de thangka met de afbeelding van een groene tara. Pas vandaag zoek ik op wat dat betekent: De groene tara staat symbool voor een brug, een oversteek, zij die je helpt om de oceaan van lijden over te steken…
De reacties op de wade zijn alleen maar positief geweest; mensen vonden het echt heel mooi. Ik ben heel blij dat mijn moeder zo stellig was over een wade, want het gaf zoveel kleur, zoveel persoonlijkheid, zoveel warmte, en voor mij ook zoveel verbintenis. Dat ik nog een beetje het lichaam kon zien, maar ook het feit dat zij in die wade lag, waar ze zo blij mee was. Het was goed zo.
Femke
27 juni 2019
Quinn bij zijn oma, hij heeft een tekening voor haar in de thangka gedaan
Nog geen reacties.